Bor ile çalışan ilk yerli oto test edildi!
Dünya bor rezervlerinin yüzde 70’inden fazlasına sahip olan Türkiye’de, bor üzerine tamamlanan ve devam eden projelerin çıtası, borla çalışan otomobilin test edilmesiyle yükseldi.
Toplam 334 proje baÅŸvurusu yapılan ve 101’i tamamlanan borun kullanım çalışmalarında, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Nihat Ergün’ün borhidrür ile çalışan aracın test sürüşünü gerçekleÅŸtirmesi, yerli otomobil üretiminin tartışıldığı bugünlerde heyecan yarattı.
Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Nihat Ergün, Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) ve Ulusal Bor Araştırma Enstitüsü bünyesinde yürütülen proje kapsamında Sodyum Borhidrürlü Yakıt Pilli aracı test etti.
Sodyum Borhidrür Yakıt Pilli Araç projesi 2009 yılı aralık ayında Ulusal Bor AraÅŸtırma Enstitüsü (BOREN) desteÄŸiyle TÃœBÄ°TAK Marmara AraÅŸtırma Merkezi’nde (MAM) baÅŸladı. Proje kapsamında araç üzerine entegre borhidrürden hidrojen üreten sistem geliÅŸtirildi ve yine araç üzerinde bulunan yakıt piline beslenerek aracı sürmek için gerekli enerji üretildi.
Ergün, Türkiye’nin 2023 vizyonu çerçevesindeki en önemli hedeflerinden birinin, küresel çapta markalar oluÅŸturmak olduÄŸuna iÅŸaret etti.
Ergün, bu hedef doğrultusunda Bakanlık olarak otomotiv sektörüne yönelik çalışmaların başında, yerli bir otomobil markası oluşturmak geldiğini hatırlatarak, içten yanmalı motor teknolojileriyle birlikte, yeni nesil teknolojilere, bu alandaki çalışmalara da ayrı bir önem verdiklerini söyledi.
Bugün dünyada otomotiv sektöründe mevcut teknolojilerin yanı sıra elektrikli ve hibrit elektrikli araçlar gibi yeni nesil teknolojilerde de yoğun çalışmalar yapıldığını vurgulayan Ergün, Bakanlık olarak dünyadaki gelişmelere paralel olarak, elektrikli ve hibrit elektrikli araçlar gibi, alternatif yakıt teknolojileri kullanan araçlar konusundaki çalışmalara önemli destekler verdiklerini ifade etti.
Bakan Ergün, hammaddesi bor olan yakıt pilleriyle çalışan araçlar konusunda Türkiye’de önemli çalışmalar yapıldığını belirterek, ÅŸunları kaydetti:
”Dünya bor rezervinin yüzde 70’inin ülkemizde bulunması bu alandaki çalışmalarımıza ayrı bir anlam katmaktadır. Niçin ülkemizdeki bor hammadde potansiyelimizi kullanmayalım? Yapılan araÅŸtırma ve geliÅŸtirme faaliyetleri, cam, seramik, tarım ve çimento gibi sektörlerde baÅŸarıyla kullanılan bor elementinin, otomotiv sanayisinde de etkili bir biçimde kullanılabileceÄŸini gösteriyor.
Günümüz elektrikli araçlarda lityum iyon piller kullanılıyor. Ancak bu piller araç içerisinde fazla yer kaplıyor ve hacmine göre düşük verimde enerji saÄŸlıyor. Yapılan araÅŸtırmalar bor kullanılan yakıt pillerinin mevcut pillere nazaran birçok avantajı olduÄŸunu gösteriyor. Bor içerikli pillerdeki verimliliÄŸin oldukça yüksek deÄŸerlerde olması, elektrik üretim sürecinde hareketli hiçbir parça bulunmaması nedeniyle gayet sessiz çalışması, düşük hacimli ve uzun ömürlü olması ve motorlardaki gaz emisyonlarının da oldukça düşük olması diÄŸer pillere göre bor yakıtlı pillerin önemli avantajları arasındadır.”
-”TSK’nın araçlarında da kullanılabilir”-
Bu çerçevede, bor içerikli yakıt pilleri geliştirilmesi amacıyla, TÜBİTAK ve Ulusal Bor Araştırma Enstitüsü bünyesinde bir proje yürütüldüğüne işaret eden Ergün, söz konusu proje çalışmaları sonucu yapılan testlerde gayet olumlu ve güzel sonuçlar alındığını bildirdi.
Bakan Ergün, kendisinin de bor içerikli pil ile çalışan otomobille yaptığı test sürüşünde aracın performansından oldukça memnun kaldığını ifade ederek, şunları söyledi:
”Bor içerikli bu yakıt pilleri, farklı bir alternatif olarak karşımızda duruyor. Yerli otomobil üretimi için giriÅŸimde bulunacakların üretim aÅŸamasında bu konuya yönelik de ARGE çalışmaları yapmaları gerekiyor. GeliÅŸtirilecek bu piller sadece otomotiv sanayinde deÄŸil, savunma sanayinde de kullanılabilir. Özellikle, Türk Silahlı Kuvvetlerinin arazide kullandıkları ağır bataryalar yerine daha hafif ve daha fazla enerji veren bu pillerin kullanılması mümkündür.
Bu alana yönelik yapılan tüm çalışmalardan amacımız Türkiye’yi, teknolojiyi takip eden deÄŸil, belirleyen bir ülke haline getirmektir. Kendi potansiyelimizi açığa çıkaracak bu tür yenilikçi projeler, bizim için son derece deÄŸerlidir, anlamlıdır. Bakanlık olarak her zaman teknolojik geliÅŸmenin, araÅŸtırma ve geliÅŸtirme faaliyetlerinin ve de yüksek katma deÄŸer oluÅŸturan projelerin destekçisi olduÄŸumuzu da hatırlatmak istiyorum.”
-Sodyum Borhidrür Yakıt Pilli Araç-
Araca iliÅŸkin verilen bilgiye göre, proje kapsamında araca uygun yakıt depolama, gaz yıkama, hidrojen üretim reaktörünün tasarımı ve üretim katalizörlerinin sentezi yapıldı. Ãœretilen katalizör proje kapsamında özel olarak sentezlendi. BaÅŸlangıç anından itibaren 3 dakika içinde tam kapasitede gaz üretimine baÅŸlayan sistemde, üretilen gaz 3 kW’lık yakıt pilini sürekli olarak çalıştırabilmekte. 3 kW’lık yakıt pili sistemi proje kapsamında özel olarak tasarlandı.
Tamamen yerli yapım olarak gerçekleştirilen araç içerisinde 20 beygirlik elektrik motoru bulunuyor. Proje için özel olarak yaptırılan tamamen yerli motor ile aracın maksimum hızı 80 km/saat ve menzili 100 km olarak ölçüldü. Araç 1 kilogram borhidrür ile 35 kilometre yol gidebiliyor.
-885 milyon tonluk kaynak-
Ulusal Bor AraÅŸtırma Enstitüsü (BOREN) verilerine göre, dünya rezervinin yüzde 70’inden fazlasına sahip olan Türkiye’de yaklaşık 900 milyon ton bor rezervi tespit edildi.
Tarım, ahÅŸap, selülozik izolasyon, çimento, yakıt, enerji alanında kullanımı için 101’i tamamlanmış, 43’ü devam eden, 24’ü deÄŸerlendirme ve 1’i onaylanıp sözleÅŸme aÅŸamasında olan projeyle birlikte toplam 334 çalışma bulunan borla ilgili en son ”DoÄŸrudan Sodyum Bor Hidrürlü Yakıt Pili Ãœretimi ve Entegrasyonu”yla ilgili Türk patent Enstitüsü’nden patent de alındı.
Dünyada bilinen bor rezervlerinin ülkelere göre dağılımı ise şöyle:
Ãœlke Toplam Rezerv (Bin ton)
Türkiye 885.000
ABD 80.000
Rusya 35.000
Çin 47.000
Arjantin 9.000
Bolivya 19.000
Åžili 41.000
Peru 22.000
Kazakistan 102.000
Ä°ran 1.000
Toplam 1.241.000