Bu ampuller tasarruflu, ama ?
AB’nin akkor ampullerle ilgili düzenlemesinin ardından enerji tasarruflu ampul üreticilerine gün doğmuştu. Peki, bir dönem yere göğe sığdırılamayan enerji tasarruflu ampuller ne kadar çevre dostu?
Enerji tasarruflu ampullerin sakıncaları sağladıkları enerji tasarrufu nedeniyle uzun süre göz ardı edildi. Çünkü enerji tasarruflu ampuller fazlasıyla tutumluydu, flüoresan lambalar gibi rahatsız edici titremeler yapmıyordu ve ömürleri biraz fazlaca abartılmış olsa da yine de akkor ampullere göre daha uzundu.
Ancak birçok kişi Brüksel’in akkor ampulle ilgili düzenlemesinin endüstrinin baskısı sonucu hayata geçirildiğini düşünüyor. Bu görüşü savunanlardan biri de “Bulb fiction” yani “Ampul uydurmacası” adlı bir belgesel film çeviren Avusturyalı film yapımcısı Christoph Mayr. Mayr, “Filmin konusu aslında ne akkor ne de enerji tasarruflu ampuller. Asıl konu işleyiş… Akkor ampul yasağı AB vatandaşlarının haklarına yapılmış benzeri görülmedik bir saldırıdır” yorumunu yapıyor.
Yağmurdan kaçarken doluya tutulduk
Enerji tasarruflu ampullerle birlikte Avrupalıların evlerine bol miktarda cıva da girdi. Enerji tasarruflu ampullerin beş miligrama kadar cıva içermesine izin veriliyor. Ancak cıvanın zerresi bile son derece zehirli. Bu nedenle sözde çevre dostu ampullerin pil gibi zehirli çöplerle birlikte ayrıştırılması gerekiyor. Fakat enerji tasarruflu ampullerin sadece yüzde yirmisi bu şekilde ayrıştırılıyor. Geri kalansa diğer çöplerle birlikte atıldığı için çevreye büyük zarar veriyor.
Viyana Teknik Üniversitesi Atom Enstitüsü’nden radyofizik uzmanı Georg Steinhauser, “Ben bu düzenlemenin çok büyük eksiklikleri olduğunu düşünüyorum. Çünkü bir ampuldeki cıva miktarı ancak ampulün kırılarak açılmasıyla tespit edilebiliyor ve bu sırada gaz şeklindeki bileşikler havaya karışıyor. Yönetmelikte bununla ilgili bir yorum yapılmamış. Bu analiz sonuçlarını dramatik bir biçimde değiştirebilecek sistematik bir hata yapıldığı anlamına geliyor” açıklamasını yapıyor.
‘Sonuçları en kısa sürede yayımlayacağım’
Steinhauser yaptığı araştırmaları bilimsel bir çerçeveye oturtur oturtmaz yayımlayacağını, çünkü Brüksel’in ampul düzenlemesiyle ilgili değerlendirmenin 2014 yılında yapılacağını belirtiyor. Steinhauser şöyle konuşuyor: “Bana göre ne enerji tasarruflu ampuller için izin verilen en yüksek miktar olan beş miligram, ne de bir miligram cıva bile soluduğumuz havaya karışmamalı. Bu kabul edilir bir şey değil.”
Cıvanın çevreye zararlarını kabul eden ve bundan hoşnut olmadığını söyleyen çevre örgütü Greenpeace’den Niklas Schinerl ise, enerji tutumlusu ampuller sayesinde yılda 30 milyon ton karbondioksit tasarruf edildiğine vurgu yapıyor.
1 Eylül 2012 tarihinden itibaren Avrupa’da akkor ampul satılamayacak ve AB sınırları içinde sadece C sınıfı enerji tasarrufu belgeli ampullerin satışına izin verilecek.